ارتوپدی
۱۴۰۰-۱۲-۲۲ ۱۴۰۰-۱۲-۲۴ ۶:۵۷ارتوپدی
ارتوپدی
این مقاله پیش نویسی است برایِ برگزاریِ ورک شاپ (Work Shop) که بسیار ساده و روان تهیه شده است و میتواند جهت بازآموزیِ کارکنانِ اطاقِ عمل ، تیمِ جراحیِ استخوان ، دانشجویانِ اتاقِ عمل و سایرِ علاقه مندان موردِ استفاده قرار گیرد .اورتوپدی از دو واژۀ یونانیِ اُرتو (Ortho) یعنی راست و مستقیم و پِدوس (Paidos) یعنی کودک بوجود آمده . این اصطلاح اولین بار در سالِ ۱۴۷۱ توسطِ نیکلاس آندره (Nicholos Ander) استفاده شده است.
رویِ جلد این کتاب درختِ کجی به تصویر کشیده شده بود که برایِ صاف کردن ، آنرا با طناب به چوبِ راستی بسته بودند ؛ از آن زمان این تصویر به عنوانِ سَمبُلِ اورتوپدی تبدیل شده است .
تصویرِ درختِ سَمبُلِ اورتوپدی
اولین بیمارستانِ اورتوپدی در شهرِ اوربه (Orbe) در سوئیس در سالِ ۱۴۷۱ تأسیس شد ؛
در ایلالتِ متحدۀ امریکا نیز اولین بیمارستانِ اورتوپدی در بوستون (Boston) تأسیس گردید .
در ایران در سالِ ۱۵۳۱ بیمارستانِ شفا یحیائیان به عنوانِ اولین بیمارستانِ اورتوپدی اختصاص یافت و از
سالِ ۱۵۳۱ نخستین دورۀ آموزش , برایِ تربیتِ متخصصِ اورتوپدی در این بیمارستان آغاز گردید .
تکنیکهایِ جااندازی یا (Fixation)
در اورتوپدی روشهایِ گوناگونی جهتِ ترمیم و درمانِ شکستکیها وجود دارد که بطورِکُلی به سه گروه تقسیم
می شوند :
– ۱ Close Ridaction در این روش – (External Fixation) انجام میدهند ؛ یعنی بدونِ عملِ جراحی, اقدام به جااندازی استخوانِ شکسته مینمایند و سپس بوسیلۀ گچ , آتل , اکسترنال فیکساتور یا پین، استخوانِ شکسته را تا جوش خوردن , آنرا ثابت نگه میدارند .
_ ۲ Open Redaction در این روش – (Internal Fixation) انجام میدهند ؛ جراحان با باز نمودنِ پوست و کنار زدنِ عروق و اعصاب اقدام به جااندازیِ استخوان اقدام نموده و سپس با انواعِ (Implants)
مانند پیچ و پلیت یا نِیل ، اندامِ مجروح را فیکس کرده ثابت نگه میدارند .
_ ۵ Conservativ and surgical این روش ترکیبی از دو روشِ قبلی می باشد . – انجامِ هر یک از این سه روش بستگی به نظرِ جراح دارد , او با در نظر گرفتنِ سنِ بیمار و نوعِ شکستگی و امکاناتِ موجود کِیسِ مناسب را انتخاب میکند . انتخابِ زمانِ عملِ جراحی بستگی به نوعِ شکستگی و محلِ ضایعه دارد و بشرحِ زیر است :
Emergency : در شکستگی هایِ باز یا (Open Fracture) و دررفتگی ها و شکستگی هائی که با اختلالِ عروقی همراه باشند , بیمار در حداقلِ زمان تحتِ عملِ جراحی قرار گیرد :
Ergent : در این نوع شکستگی ها به مُدتِ ۲۷ تا ۷۴ ساعت وقت داریم (Golden Time) تا جراحی را انجام دهیم . مثلِ شکستگی هیپ یا لگن .
Elective : اعمالی مانند تاندون ترانسفر )راست کردنِ دستهایِ کج( , کلاب فوت )پاچلاق( و هر نوع
ناهنجاریهایِ مادرزادیِ اندام از اعمالِ الکتیوِ اورتوپدی می باشند ؛ اما برای شکستگیهائی که همراه با آسیبِ نسج نرم مثلِ تاول و غیره باشد ۵ الی ۷ هفته وقت جهتِ انجامِ عملِ جراحی داریم ؛ مانند شکستگیِ ساقِ پا یا شکستگیِ دوبلِ ساعد که همراه با آسیبِ نسجِ نرم مثلِ تاول و غیره باشد .
Long Bons
تَصَوّرِ اینکه هر یک از ما برایِ حرکتِ دوباره نیازمندِ استفاده از ابزار و وسایلِ اورتوپدی باشیم دشوار است .
اما امروزه انواعِ ایمپلنتهایِ اورتوپدی این امکان را فراهم کرده اند تا بلافاصله پس از جااندازی و کارگزاریِ دُرُستِ ایمپلنت ها ، عضوِ شکسته را بتوان حرکت داد و دست و پایِ شکسته را بکار گرفت . جااندازی یا فیکسیشن (Fixation) توسطِ جراحان استخوان یا اورتوپد (Orthoped) با دو روش انجام میگیرد .
اوّلین روش جااندازیِ بسته یا کِلوز ریدکشن (Close Riducton) است که دراین روش پس از جااندازیِ استخوان ، برای ثابت نگه داشتنِ آن ، عضوِ مجروح را با گچ (Cast) یا آتل (Splint) و یا با انواعِ اکسترنال فیکساتور (External Fixator) فیکس میکنند .
تکنیک جااندازی با روشِ باز یا (Open Ridaction ) است که پس از باز کردنِ پوست و رسیدن به محلِ شکستگی ، پس از جااندازی آنرا با انواعِ پیچ (Scrow) و پلیت (Plate) یا با انواعِ نِیل (Nail) تا جوش خوردنِ کامل ، ثابت نگه میدارند. به این روش اینترنال فیکسیشن (Internal Fixation) میگویند که همان (Open Ridaction) است.